معرفی فیلم ۱۰- الیسا و مارسلا

راهبه‌ها خود را زنان خداوند می‌دانند و هر کدام تلاش می‌کنند سوگلی سلطان باشند؛ اما سلطانی در کار نیست!

این را الیسا به مارسلا می‌گوید. مارسلا پرسیده بود زندگی در این مدرسه با راهبه‌‌ها چطور است؟ الیسا که چند سالی بزرگ‌تر است و در مدرسه بیش‌تر سابقه دارد، می‌گوید این زن‌ها همه ناراضی‌اند. همه خود را همسران خداوند می‌دانند و سعی می‌کنند سوگلی سلطان باشند اما سلطانی در کار نیست. مارسلا که متوجه زبان استعاری الیسا شده است، با تردید می‌پرسد: تو به خدا اعتقاد نداری؟‌ پاسخ الیسا قاطع است: من به کشیش‌ها و راهبه‌ها اعتقادی ندارم. نه به مریم باکره و نه به روح‌القدس! من به خدا اعتقادی ندارم!

اما فیلم الیسا و مارسلا (Elisa y Marcela) درباره‌ دو دختر جوان است که در ۱۹۰۱ عاشق یکدیگر می‌شوند و علیرغم ممنوعیت ازدواج میان هم‌جنس‌ها در اسپانیا و اغلب کشورهای جهان آن روزگار، با یکدیگر ازدواج می‌کنند. الیسا و مارسلا برای اولین بار در مدرسه‌ای که هر دو در آن تحصیل می‌کردند در شهر لا کورونیا در منطقه گالیسیا واقع در شمال غربی اسپانیا با هم آشنا شدند. آن‌ها هر دو به عنوان دانش‌آموز در این مدرسه‌ مذهبی بودند و در آنجا بود که دوستی و سپس رابطه عاطفی میان آن‌ها شکل گرفت. این رابطه در نهایت به ازدواج آنها منجر شد، ازدواجی که به دلیل شرایط خاص آن دوره و جامعه، مجبور شدند آن را با جعل هویت توسط الیسا انجام دهند.

الیسا، سیبیل می‌گذارد و لباس مردانه می‌پوشد و نام خود را با جعل مدارک به ماریو تغییر می‌دهد. این عمل زنانه‌پوشی و (یا) مردانه‌پوشی، transvestism نامیده می‌شود. ترانس‌وستیسم، که تاریخاً به آن «پوشیدن لباس‌های جنس مخالف» گفته می‌شود، شامل پوشیدن لباس‌هایی است که سنتاً با جنس مخالف مرتبط هستند. این اصطلاح اغلب از دیگر رفتارهای مرتبط با هویت جنسیتی، مانند تراجنسیتی، متمایز می‌شود، زیرا ترانس‌وستیسم به طور خاص به عمل پوشیدن لباس‌های جنس مخالف مربوط می‌شود، اغلب بدون تمایل به تغییر دائمی هویت جنسیتی خود.

به طور تاریخی، اصطلاح «ترانس‌وستیست» در زمینه‌های پزشکی و روانشناسی استفاده می‌شد، اما به دلیل تداعیات منفی آن کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و توسط اصطلاحاتی مانند «پوشیدن لباس جنس مخالف» جایگزین شده است. پوشیدن لباس جنس مخالف می‌تواند بخشی از بیان جنسیتی فرد باشد و لزوماً نشان‌دهنده‌ی گرایش جنسی، هویت جنسیتی، یا هر نوع بیماری روانشناختی نیست. افراد ممکن است به دلایل مختلفی شامل بیان خود، اجرا (همانطور که در برخی از زمینه‌های تئاتری یا سرگرمی مشاهده می‌شود)، راحتی شخصی، یا دلایل شخصی دیگر به پوشیدن لباس جنس مخالف بپردازند. تا آنجا که به الیسا مربوط می‌شود، او فقط می‌خواست بدون تمسخر و سرزنش جامعه، با مارسلا زندگی کند.

فیلم، مصائب این دو عاشق را نشان می‌دهد. آن‌ها ناچار به جلای وطن می‌شوند، به زندان می‌افتند و مورد توهین و تمسخر قرار می‌گیرند. فیلم، سیاه و سفید است و قاب‌بندی‌ها و مناظر طبیعی در کنار نمایش رابطه‌ی لطیفی که میان این دو زن وجود دارد، این اثر را به یک شاعرانه‌ی سینمایی تمام‌عیار بدل ساخته است. صحنه‌های بی‌پرده‌ی معاشقه میان این دو، در سایه‌روشنی از نور شمع و سپیدی ملحفه و جوانی دو پیکر زنانه، مانع از این است که بتوان آن را در هر جمعی تماشا کرد. اما هیچ‌چیز در این فیلم وقیحانه نیست.

فیلم «الیسا و مارسلا» یک درام تاریخی اسپانیایی است که توسط ایزابل کویکست کارگردانی شده است. این فیلم بر اساس داستان واقعی دو زن اسپانیایی به نام‌های الیسا سانچز لوریگو و مارسلا گراسیا ایبارا است که در سال ۱۹۰۱، در اولین ازدواج همجنس‌گرایانه در اسپانیا با یکدیگر ازدواج کردند. کویکست همچنین به عنوان نویسنده فیلمنامه فیلم نیز عمل کرده است.

فیلم در سال ۲۰۱۹ منتشر شد و برای اولین بار در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد. «الیسا و مارسلا» به طور خاص به خاطر نگاه دقیق و عمیق به چالش‌ها و موانعی که این دو زن در جامعه خود مواجه بودند، شناخته شده است. داستان فیلم نه تنها به رابطه عاطفی و عشق بین الیسا و مارسلا می‌پردازد، بلکه به مسائل مربوط به هویت جنسیتی و جنسیت نیز می‌پردازد، و چگونگی مبارزه آنها برای بقا و پذیرش در جامعه‌ای که آنها را به دلیل هویت و روابطشان رد می‌کند.

این فیلم در نهایت به یک درام تاریخی پرشور تبدیل شده که نه تنها داستانی عاشقانه را روایت می‌کند بلکه به عنوان یک اثر فرهنگی مهم در نمایش مبارزات LGBTQ+ در دوران گذشته عمل می‌کند.